Tam rekabet piyasası ,günlük hayatımızda fazlaca rastlamadığımız spesifik bir piyasadır, aslında.ancak bu piyasanın özelliklerini iyice kavradığımızda ,eksik rekabet piyasası olarak adlandırdığımız tekel,tekelci rekabet,Oligopol Piyasalarını İdrakimizde Bizlere Işık Tutacaktır
Bu Piyasaların Özellikleri; Mallar Homojen,Giriş Çıkış Serbest(Mobilete),Çok Sayıda Alıcı Ve Satıcı(Atom İze),Tam Bilgi Gibi Mükemmel Bir Piyasayla Karşı Karşıyayız.Aslında Bu Piyasanın En Yıldızlı Özelliği ;Satılan Malın Fiyatının Veri Oluşu.Yani Arz Ve Talep Miktarının Kesişip Piyasada Oluşan Denge Fiyatı.İşte Tam Rekabetçi Firma Bu Denge Fiyatından İstediği Sayıda Malını Satabilecek.Yani Firmanın Talep Eğrisi Yatay Eksene Paralel Düz Bir Doğru Olacak.Fiyat Sabit Hemen Bunu Anımsayalım Ve Basit Bir Hesaplamayla P=Ar=Mr=D Nin Birbirine Eşit Olduğunu Görelim.
Tr=P.Q Ve Ar=Tr/Q Mr=Δtr/Δq Mc=Δtc/Δq
P=5 Ve Q1=1 Ve Q2=2 Tr1=P.Q İse 5.1=5 Ar=Tr/Q İse 5/1=5
Tr2=P.Q İse 5.2=10 Mr=Tr2-Tr1/Q2-Q1 =10-5=5
Yukarıda Yaptığımız Basit Bir İşlemden Sonra Ar =Mr=P=D Olduğunu Rahatlıkla Görebildiğinizi Biliyorum .İşte O Yüzden Yatay Eksene Paralel Düz Bir Doğru Oluyor.
Tam Rekabet Piyasasında ,Kısa Dönem De Aşırı Kar In Varlığına Dikkat Çekelim .Kısa Dönemde Deki Piyasa Dengesini Mr =Mc Eşitliği Ve Tr=Tc Yaklaşımlarıyla Da Göstermek Mümkün .Firmanın Karını Maksimize Etmesi Demek Dengeye Gelmesi Demektir.
Mr Ve Mc Yaklaşımında ,Firma Marjinal Maliyetin Marjinal Gelire Eşit Olduğu Noktada Dengeye Gelecektir.Buradan Hareketle İkinci Önemli Sıra Koşulumuz Mc İn Artıyor Olmasıdır.Neden Mc Nin Artan Olması?Mc İn Azalan Durumunda Firmanın Üretimine Karar Vermesi ,Yani Üretimini Durdurması Rasyonel Olmayacaktır Çünkü.Mc İn Arttığı Mc=Mr De Kar Maksimizasyonu Sağlanır.Vede P=Ar=Mr=Mc İlişkisi Söz Konusudur.
Sınavda Şimdi Yazacağım İfade Sorularak Gelmişti.Şöyle;Marjinal Hasılat Eğrisini Firmaya Ait Toplam Hasılat Fonksiyonundan Türetmek Mümkündür.Yani Toplam Hasılatın Türevini Aldığımızda Marjinal Hasılata Ulaşırız.
Mr Yatay Eksene Düz Bir Doğru Dur Ve Bunun Yansıması Olan Tr Eğrisi Orijinden Çıkan Düz Bir Doğru Olacaktır.
Şimdi Diyelim Ki Firmanın Değişken Maliyetlerinde Bir Artış Oldu.Mc Bundan Nasıl Etkilenir?
Değişken Maliyetlerdeki Artış Yada Azalışlar Marjinal Maliyetlerinde Değişmesine Sebep Olur.Burada Maliyetler Arttığı İçin Mc Eğrisi Sola Kayar Ve Üretim Miktarı Azalır Dememiz Gerekecektir!
!!!!!!!!!!!Kısa Dönem Tam Rekabet De Aşırı Kar In Varlığı Ve Üretimin Gerçekleştirildiği Noktada ,Mr>Ac Tür.Sıra Koşulu İle Yazacak Olursak.Ar=P=Mr=Mc>Ac Dır.
Hemen Tam Rekabetçi Bir Firma Ve Tekelci Rekabetçi Bir Firmanın Yine Kısa Dönemde Kar Maksimizasyonunda Gerçekleştirdiği Nokta İçin Bir Karşılaştırma Yapalım .!!!!!!!!
Tekelci Rekabetin Noktası,Ar=P>Ac>Mc=Mr
Tam Rekabette Bu Nokta;Ar=P=Mr=Mc>Ac
Hemen Karşılaştırmayı Yapalım Verilen Bu İki Ayrı Piyasa İçin ;;;;;,Tam Rekabetçi Firma İçin Marjinal Maliyet Ortalama Maliyetten Büyük İken ,Tekelci Rekabetçi Firma İçin Marjinal Maliyet Ortalama Maliyetten Küçüktür.
Tam Rekabette Bir Firmayı Şimdi De Zarara Sokalım Bu Sefer Ne Olacak??????
Ortalama Maliyet Eğrisi Marjinal Gelir Eğrisinden Büyük Olacaktır.
Hemen Hatırlayın Kısa Dönem Tekelci Rekabette De Ortalama Maliyet Marjinal Gelirden Büyüktü.Bunlara Dikkat Arkadaşlar !!!Çünkü Bu Karşılaştırmaları Sınavlarda Sık Sık Önünüze Koyarlar -
Aşırı Kar İle Çalışan Tam Rekabetçi Bir Firma Üretimini Gerçekleştirdiği Noktada Aşırı Kapasite İle Çalışmaktadır.Mr Ve Mc Eşitliğinin Sağlandığı Denge Noktasında Ac Maliyet Eğrisinin Minimum Noktasının Sağ Tarafında Olduğu İçin Aşırı Kapasite Olduğunu Anlıyoruz.
!!!!!! Tam Rekabette Talep Eğrisi Yatay Eksene Paralel Düz Bir Doğruydu .Yani Esnekliği Sonsuz Olarak İfade Ediyoruz.Çok Önemli Olan Fiyatın Veri Oluşu .Böyle Bir Firma Talep Eğrisi İle Karşı Karşıyayız Ve Fiyatlar Yükseldi-Buna Yapılacak En Doğru Yorum Nedir?
Cevap!!!!!!!!!Fiyatları Yükseldiğinde Talebin Sıfıra İnmesi Kesinlikle Muhtemeldir.
Çünkü Tam Rekabette Firmanın Sattığı Malın Fiyatı Piyasa Dengesinde Oluşur Ve Bu Dengede Oluşan Fiyattan İstediği Sayıda Malını Satabilirdi.Çok Sayıda Alıcı Ve Çok Sayıda Satıcı Vardı.Bir Firma Bu Piyasada Bir Olimpik Havuzda Sadece Bir Çay Bardağı Katkıda Bulunacak Kuvvete Sahipti. Yani Tek Başına Fiyatı Belirleme Gücü Yoktu.
Firma Talep Eğrisi Yatay Eksene Paraleldir.Diğer Bir İfadeyle ,Talep Eğrisinin Esnekliği Sonsuzdur.
Soru!!Aşağıdakilerden Hangisi Tam Rekabetçi Bir Firmanın Marjinal Geliri İle İlgili Doğru Bir İfade Değildir?
A)Malın Fiyatına Eşittir.
B)Malın Talebine Eşittir.
C)Yatay Eksene Paralel Bir Doğrudur.
D)Ortalama Hasılaya Eşittir.
E)Sıfır Olduğu Noktada Toplam Hasıla Maksimumdur.
CEVAP E
Dikkat Edilirse Soru Tam Rekabete Göre Yorum Yapılmalıdır.E Şıkkında Marjinal Gelirin Sıfır Olduğu Noktada Toplam Hasılanın Maksimum Oldu Piyasa Tekel Piyasasıdır.
Tam Rekabet Piyasası Monopol Piyasası;Toplam Hasıla Eğrisi tam rekabette Orijinden Çıkan Bir Doğru iken;tekel de Çan Eğrisi Biçimindedir.Mr Gelirin Sıfır Olduğu Noktada Toplam Gelir Eğrisi Maxsimumdur.Maksimuma Ulaştıktan Sonra Üretime Devam Edilirse Toplam Gelir Azalmaya Başlayacak ,Yani Çan Eğrisi Konumuna Ulaşacaktır.
P=5 Ve Q1=1 Ve Q2=2 Tr1=P.Q İse 5.1=5 Ar=Tr/Q İse 5/1=5
Tr2=P.Q İse 5.2=10 Mr=Tr2-Tr1/Q2-Q1 =10-5=5
Yukarıda Yaptığımız Basit Bir İşlemden Sonra Ar =Mr=P=D Olduğunu Rahatlıkla Görebildiğinizi Biliyorum .İşte O Yüzden Yatay Eksene Paralel Düz Bir Doğru Oluyor.
Tam Rekabet Piyasasında ,Kısa Dönem De Aşırı Kar In Varlığına Dikkat Çekelim .Kısa Dönemde Deki Piyasa Dengesini Mr =Mc Eşitliği Ve Tr=Tc Yaklaşımlarıyla Da Göstermek Mümkün .Firmanın Karını Maksimize Etmesi Demek Dengeye Gelmesi Demektir.
Mr Ve Mc Yaklaşımında ,Firma Marjinal Maliyetin Marjinal Gelire Eşit Olduğu Noktada Dengeye Gelecektir.Buradan Hareketle İkinci Önemli Sıra Koşulumuz Mc İn Artıyor Olmasıdır.Neden Mc Nin Artan Olması?Mc İn Azalan Durumunda Firmanın Üretimine Karar Vermesi ,Yani Üretimini Durdurması Rasyonel Olmayacaktır Çünkü.Mc İn Arttığı Mc=Mr De Kar Maksimizasyonu Sağlanır.Vede P=Ar=Mr=Mc İlişkisi Söz Konusudur.
Sınavda Şimdi Yazacağım İfade Sorularak Gelmişti.Şöyle;Marjinal Hasılat Eğrisini Firmaya Ait Toplam Hasılat Fonksiyonundan Türetmek Mümkündür.Yani Toplam Hasılatın Türevini Aldığımızda Marjinal Hasılata Ulaşırız.
Mr Yatay Eksene Düz Bir Doğru Dur Ve Bunun Yansıması Olan Tr Eğrisi Orijinden Çıkan Düz Bir Doğru Olacaktır.
Şimdi Diyelim Ki Firmanın Değişken Maliyetlerinde Bir Artış Oldu.Mc Bundan Nasıl Etkilenir?
Değişken Maliyetlerdeki Artış Yada Azalışlar Marjinal Maliyetlerinde Değişmesine Sebep Olur.Burada Maliyetler Arttığı İçin Mc Eğrisi Sola Kayar Ve Üretim Miktarı Azalır Dememiz Gerekecektir!
!!!!!!!!!!!Kısa Dönem Tam Rekabet De Aşırı Kar In Varlığı Ve Üretimin Gerçekleştirildiği Noktada ,Mr>Ac Tür.Sıra Koşulu İle Yazacak Olursak.Ar=P=Mr=Mc>Ac Dır.
Hemen Tam Rekabetçi Bir Firma Ve Tekelci Rekabetçi Bir Firmanın Yine Kısa Dönemde Kar Maksimizasyonunda Gerçekleştirdiği Nokta İçin Bir Karşılaştırma Yapalım .!!!!!!!!
Tekelci Rekabetin Noktası,Ar=P>Ac>Mc=Mr
Tam Rekabette Bu Nokta;Ar=P=Mr=Mc>Ac
Hemen Karşılaştırmayı Yapalım Verilen Bu İki Ayrı Piyasa İçin ;;;;;,Tam Rekabetçi Firma İçin Marjinal Maliyet Ortalama Maliyetten Büyük İken ,Tekelci Rekabetçi Firma İçin Marjinal Maliyet Ortalama Maliyetten Küçüktür.
Tam Rekabette Bir Firmayı Şimdi De Zarara Sokalım Bu Sefer Ne Olacak??????
Ortalama Maliyet Eğrisi Marjinal Gelir Eğrisinden Büyük Olacaktır.
Hemen Hatırlayın Kısa Dönem Tekelci Rekabette De Ortalama Maliyet Marjinal Gelirden Büyüktü.Bunlara Dikkat Arkadaşlar !!!Çünkü Bu Karşılaştırmaları Sınavlarda Sık Sık Önünüze Koyarlar -
Aşırı Kar İle Çalışan Tam Rekabetçi Bir Firma Üretimini Gerçekleştirdiği Noktada Aşırı Kapasite İle Çalışmaktadır.Mr Ve Mc Eşitliğinin Sağlandığı Denge Noktasında Ac Maliyet Eğrisinin Minimum Noktasının Sağ Tarafında Olduğu İçin Aşırı Kapasite Olduğunu Anlıyoruz.
!!!!!! Tam Rekabette Talep Eğrisi Yatay Eksene Paralel Düz Bir Doğruydu .Yani Esnekliği Sonsuz Olarak İfade Ediyoruz.Çok Önemli Olan Fiyatın Veri Oluşu .Böyle Bir Firma Talep Eğrisi İle Karşı Karşıyayız Ve Fiyatlar Yükseldi-Buna Yapılacak En Doğru Yorum Nedir?
Cevap!!!!!!!!!Fiyatları Yükseldiğinde Talebin Sıfıra İnmesi Kesinlikle Muhtemeldir.
Çünkü Tam Rekabette Firmanın Sattığı Malın Fiyatı Piyasa Dengesinde Oluşur Ve Bu Dengede Oluşan Fiyattan İstediği Sayıda Malını Satabilirdi.Çok Sayıda Alıcı Ve Çok Sayıda Satıcı Vardı.Bir Firma Bu Piyasada Bir Olimpik Havuzda Sadece Bir Çay Bardağı Katkıda Bulunacak Kuvvete Sahipti. Yani Tek Başına Fiyatı Belirleme Gücü Yoktu.
Firma Talep Eğrisi Yatay Eksene Paraleldir.Diğer Bir İfadeyle ,Talep Eğrisinin Esnekliği Sonsuzdur.
Soru!!Aşağıdakilerden Hangisi Tam Rekabetçi Bir Firmanın Marjinal Geliri İle İlgili Doğru Bir İfade Değildir?
A)Malın Fiyatına Eşittir.
B)Malın Talebine Eşittir.
C)Yatay Eksene Paralel Bir Doğrudur.
D)Ortalama Hasılaya Eşittir.
E)Sıfır Olduğu Noktada Toplam Hasıla Maksimumdur.
CEVAP E
Dikkat Edilirse Soru Tam Rekabete Göre Yorum Yapılmalıdır.E Şıkkında Marjinal Gelirin Sıfır Olduğu Noktada Toplam Hasılanın Maksimum Oldu Piyasa Tekel Piyasasıdır.
Tam Rekabet Piyasası Monopol Piyasası;Toplam Hasıla Eğrisi tam rekabette Orijinden Çıkan Bir Doğru iken;tekel de Çan Eğrisi Biçimindedir.Mr Gelirin Sıfır Olduğu Noktada Toplam Gelir Eğrisi Maxsimumdur.Maksimuma Ulaştıktan Sonra Üretime Devam Edilirse Toplam Gelir Azalmaya Başlayacak ,Yani Çan Eğrisi Konumuna Ulaşacaktır.
Tam rekabet piyasası günlük hayatta neden yok ki:)
YanıtlaSilmerhabalar!tam rekabet piyasasına verebilecek örnekler günlük yaşayışımızda çok az rastlanır.mesela?altın piyasası,tarım ürünleri piyasası verebileceğimiz örneklerden.çünkü çok spesifik bir piyasa.bu piyasadaki şartlardan biri ortadan kalktığı an siz artık aksak rekabette sin.mesela malın homojen,atomize,mobilite,tam bilgi koşullarını bir arada barındıran piyasayı günlük hayatında bulman hele kapitalist sistem de biraraya getirmen güç olsa gerek arkadaşım.
YanıtlaSil