Üretici Davranışları Teorisi

Kpss Alan İktisat Özet Konu Anlatımı;Üretici Davranışları Teorisi

Üretim kavramı ne demektir?

Bir birim ürün elde etmek amacıyla üretim faktörlerinin değişik bileşimlerine üretim yöntemi veya üretim tekniği adını vermekteyiz.Aşağıda üretim yönteminin özellikleri sıralanmaktadır.

• Girdi kullanmadan üretim olmayacağı için bedava üretim söz konusu değildir
• Üretimi tersine çevirmek mümkün değildir.Diğer bir ifade ile elde edilen ürünü tekrar girdiye dönüştüremezsiniz.
• Ancak elde edilen ürünler maliyetsiz olarak yok edilebilirler
• Alternatif üretim yöntemleri bulunmaktadır.bu yöntemler ile ürün elde edebileceğimiz gibi ,bu yöntemlerin toplamı ile de ürün elde edilebilir.yani ürün toplanabilir
• Üretim bölünebilir.yani, belli üretim faktörleri ile elde edilen ürün bu faktörlerin belli oranlarıyla da üretmeniz mümkün
• Bölünebilirlilik ve toplanabilirlilik varsayımlarının bir sonucu olarak üretim yöntemi dış bükeydir.
• Üretim fonksiyonu,kısaca bu özeliklerinden de anlaşılacağı gibi girdi ve çıktılar arasında parasal ve fiziksel ilişkilerin sonucudur.

Kısa Dönem Üretim Fonksiyonu:

Üretimde bazı girdilerin miktarının değiştirilebildiği(sadece değişken girdinin)ancak sabit girdilerin değiştirilmesine imkan bulunulmadığı bir dönemdir.bu dönemde üreticinin mevcut üretim ölçeği içerisinde üretim miktarını arttırıp azaltması mümkün değildir.

Kısa döneme geldiğimizde toplam ,ortalama,marjinal fiziki ürün kavramları önem kazanır.

Toplam ürün;belli miktardaki değişken girdi miktarı ile sağlanan toplam üretimdir.

Ortalama fiziki ürün:(APP) birim değişken girdi başına sağlanan üretimdir. APP=TPP/l

Marjinal fiziki ürün (MPP)değişken girdi miktarının marjinal  birim kadar arttırılması durumunda ,toplam fiziki üründe sağlayacak değişimdir.MPP=^TPP/^l

Üretim kavramı ne demektir?
A firmasının toplam fiziki ürünün en yüksek düzeye ulaştığı birim 224'dür.Burası en yüksek üretim düzeyini ifade etmektedir.bu düzeyden sonra üretime katılacak yeni emek biriminin üretime katkısı sıfırdır.diğer bir ifade ile yukarıdaki grafikte gördüğünüz gibi sekizinci emek gücünün marjinal fiziki ürün düzeyi sıfırdır.marjinal verimliliğe ait artan ,azalan ve negatif kısımları ,iki eğri arasında ilişki temel alınaraktan açıklanabilir.

3.Emek birim de dahil olmak üzere ,emek miktarlarının marjinal verimlilikleri bir öncekine göre daha fazla olduğu için,toplam ürün her seferinde artan hızla artmaktadır.ancak 3.Emek miktarından sonra ,üretime dahil edilecek emek miktarının toplam üretime katkısı azalarak artmaktadır.işte bu dönüm noktası adını da verdiğimiz bu noktada azalan verimler yasası işlemeye başlıyor.yani eğri artan hızla değilde ,azalan bir hızla artmaya başlıyor.TPP eğrisinin azalarak arttığı kısımda ,marjinal fiziki ürün azalmaya başlamaktadır.3.Birimde azalan marjinal verimlilik başlamakta vede 8.Birimde ise sıfır olmaktadır.

Toplam fiziki ürünün maksimum ,marjinal fiziki ürününde sıfır olduğu noktadan sonra üretime devam edilecek olunursa ;TPP azalmaya ve MPP ise negatif olmaya başlamaktadır.

Marjinal fiziki ürün ile ortalama fiziki ürün eğrisi arasındaki  ilişkiye de değinmemiz gerekecektir.eğer,her emek biriminin marjinal fiziki ürünü ,ortalama fiziki ürünün üzerinde ise ,emek birimi başına ürün de yükselecektir.eğer emek biriminin  marjinal fiziki ürünü ,ortalama fiziki ürününden daha az ise ,bu sefer ortalama fiziki ürün azalmaya başlayacaktır.bu durum unutulmamalıdır ki;marjinal fiziki ürün eğrisinin ortalama fiziki ürün eğrisinin maksimuma ulaştığı noktadan geçeceğini gösterir.

MPP APP TPP Eğrileri

TPP 'den APP'ye

TPP'den MPP'e 

Birinci Bölge;TPP ilk önce artan hızla artmakta,sonra azalarak artmakta ve nihayet maksimum olmaktadır.Ortalama ürüne bakacak olursak bu bölgede artmaktadır.Marjinal ürün de önce artar,maksimum olur ve azalmaya başlar.

İkinci Bölge :toplam ürün azalan hızla artmakta ve maksimumu görmekte.

Ortalama ürün maksimum olmakta ,azalır ve pozitif değerdedir.marjinal ürün ortalama üründen küçük ,ortalama ürün maksimum olduğunda marjinal ürün ile kesişir.Yani APP maksimum iken eşitlik sağlanmıştır.Üçüncü bölge :toplam ürün azalır.Ortalama üründe azalmaktadır.(ama pozitiftir.)Marjinal ürün azalır ve negatif olmaya başlamıştır.

Kısa Dönem Üç Bölgesi

Uzun dönem üretim fonksiyonu:Eşürün analizi ve ölçeğin verimi
(Karını maxsimize etmek isteyen tam rekabet koşullarında çalışan bir firma I.bölgede üretim yapar.Yani II.bölgede kar maxzimizasyonu koşulunu sağlar. Bu bölgede MPP<APP'dir.Firmanın kısa dönemde II.bölgede hangi düzeyine kadar üretimini arttıracağı, ürettiği ürünün satış fiyatına ve yatay eksende yer alan değişken girdi miktarıyla beraber onun fiyatına da bağlıdır.Ürünün fiyatı,ortalama değişken maliyetinden küçük olmaması gerekir.Firmanın ortalama değişken maliyeti de kullandığı değilken fiyatıdır.


Uzun dönemde kullanılan tüm girdiler değiştirilebileceği ,için azalan verimler yasasıda işlerliğini kaybetmektedir.tüm girdilerin miktarının değiştirilmesi ölçek ve ölçeğin verimi kavramlarını da beraberinde getirmektedir.çünkü,girdilerin miktarının aynı oranda değişmesi üretim ölçeği'ninde değişmesi anlamını taşımaktadır.

Eşürün eğrisi ;ilk girdinin değişik bileşimlerinin aynı aynı ürün miktarını verdiği noktaların geometrik yeridir.eğrinin özelliklerini sıralayacak olursak;

• 1.Eğri üzerindeki her noktada aynı ürün miktarını gösterir.
• Orijinden uzaklaştıkça üretim miktarı artar.
• Eğriler birbirlerini kesmezler.
• Eğrilerin anlamlı bölgeleri negatif eğimlidir.yani girdiler arasında ikame olduğunu ve her girdinin marjinal ürününün pozitif olduğunu ifade eder.
• Eğriler orijine göre dış bükeydir.bu özellikte iki girdi arasındaki ikamenin azalan nitelikte olduğunu gösterir.

EşÜrün Eğrileri Grafiği 

Üretiminin İktisadi Bölgesi

Pozitif ve negatif eğimli bölgeleri içeren eş ürün eğrisinde,iktisadi açıdan anlamlı  bölge negatif eğimli kısmıdır.

Çünkü,bu bölgelerde bir noktadan diğerine geçildikçe üretim faktörleri arasında ikame söz konusudur..faktörlerden birini arttırırken diğeri azalmalıdır.pozitif eğimli bölgede ise eğri üzerinde birinden diğerine geçildiğinde her iki faktöründe miktarının arttırılması gerekmekte ,ancak yine aynı miktarda ürün elde edilmektedir.bu nedenle rasyonel olan bu pozitif bölgeler iktisadi açıdan anlamlı değildir.eş ürün eğrisine yatay yada dikey eksene teğetler çizildiğinde anlamlı ve anlamsız bölgeler belirlenmiş olur.

A1,B ve C ve D noktaları bu çizilen teğetlerin değme noktalarıdır.bu noktaların kapsamında kalan bölgede ,faktörler arası ikame var iken ,bu noktaların dışında kalan alanlarda pozitif eğim nedeni ile her iki faktörden  de kullanımın arttırılması gerekir ,aynı miktar ürün için bu durumun rasyonel olmadığı açıktır.eş ürün eğrilerinin anlamlı ve anlamsız bölgelerini bu şekilde ayıran eğrilere sırt çizgileri (M ve N)adı verilir.

Üretimin iktisadi  bölgesi