Üretim Maliyetinde Kısa Dönem Maliyet

kpss alan iktisat ders anlatımları
Kısa dönem maliyet kavramı

Kısa dönem maliyet kavramlarının incelenmesine geçilmeden önce açık maliyet ve örtük maliyet kavramlarına değinelim.

Açık maliyet;firma sahibi olmayanlara ,üretim faaliyetlerine karşılık yapılan fiili ödemeleri kapsar.bu ödemeler firmaların muhasebe kayıtlarında yer aldığı için açık maliyet bazen de muhasebe maliyetleri olarak adlandırılır.

Örtük maliyet ise;firma sahiplerine üretim karşılığı yapılması gereken ödemeleri kapsar.girişimci kendi firmasında değilde piyasada başka bir işte çalışsaydı bunun karşılığında ücret ,faiz gibi bir gelir elde edecekti.işte bu unsurlar örtük maliyet kalemlerindendir ve bunlar muhasebe kalemlerinde yer almazlar.bu kalemler normal kar adi altında maliyetlere eklenirler.muhasebe kayıtlarına göre hesaplanan kara muhasebe kari adi verilirken;örtük maliyetleri de dikkate alarak,hesaplanan kara iktisadi kar adi verilir.

Muhasebe kari=satış hasılatı-açık maliyet

İktisadi kar=satış hasılatı-(açık+örtük maliyet)

 !!!İktisadi kari sıfır olan bir firmanın sadece örtük maliyetleri karşıladığı ,diğer bir deyişle normal kar sağladığı anlaşılmalıdır.

              Kısa dönemli maliyet kavramları

Toplam maliyet;Üretim miktarından bağımsız ,üretim sıfır olsa bile katlanılması zorunlu olan maliyet türündendir..her üretim düzeyinde sabit bir değer aldığı için yatay eksene paralel bir görünüm arz eder.

Üretim miktarına vede değişken girdinin miktarına bağlı olarak değişen maliyetlerdir.grafikte görüldüğü gibi üretim miktarı arttıkça ilk önce azalan hızla artmakta,sonra artan hızla artmaktadır.tvc eğrisinin bu şekli azalan verimler yasasından kaynaklanmaktadır.üretim miktarı ilk başta artan hızla artmakta daha sonra azalan bir hızla artmaktaydı.bu nedenle değişken maliyetler;toplam ürün eğrisinin artış hızına göre !!!!Ters!!!!Yönde bir hız seyir etmektedir.önce azalan sonra artan .

Toplam maliyet;sabit maliyet her bir üretim düzeyinde ayni olduğu için ,bu miktarı değişken maliyete eklediğimizde ,değişken maliyet eğrisi sabit maliyetler kadar yukarı doğru paralel olarak kayacaktır.şekilde dikkatli bir şekilde inceleme yaparsanız ,üretim miktarı sıfır olduğunda firma sabit maliyete eşit miktarda bir maliyeti yüklenmeye devam etmektedir.

Ortalama Maliyetler;Üretim birimi başına hesaplanan maliyetler ortalama sabit maliyetler olmaktadır.afc=tfc/q

Grafikte gördüğünüz gibi üretim miktarı arttıkça afc giderek azalır,ikizkenar hiperbol biçimini alır.afc başlangıçta hızla azalmasına karşın daha sonra bu artış yavaşlamakta ancak devam etmektedir.afc nin bu özelliği avc ve atc eğrilerinin niçin hiçbir zaman kesişmeyeceğini veya birleşmeyeceğinide açıklamaktadır.çünkü ne kadar çıktı üretilirse üretilsin kısa dönemde,var olan sabit maliyetler her zaman atc ve avc nin üzerinde olmasına sebep olacaktır.çıktı miktarının artmasıyla sürekli azalan afc  eğrisi ,eğrilerin sadece birbirlerine yaklaşmasını sağlayacaktır.

Ortalama değişken maliyet;Avc=tvc/q  üretim birim başına düşen değişken maliyettir.

Şekilde görüldüğü gibi azalan verimler yasası nedeni ile toplam değişken maliyetlerin azalan hızla arttığı üretim miktarına kadar ,birim başına düşen değişken maliyetler azalır,sonraki üretim artışında toplam değişken maliyetler artan hiza geçtiğinden ,birim başına değişken maliyetlerde artar.bu nedenle avc u biçimindedir.

Avc eğrisinin şekli app(ortalama fiziki ürün)eğrisinin tam tersidir.app artarken avc düşer;app düşerken avc artar.app maksimum iken ,avc minimumdur.

Ortalama toplam maliyet:firmanın birim üretim başına düşen maliyettir.

Atc=tc/q  

İktisat da ortalama kavramı birim  hesaplamalarda kullanılır.

Firmanın kisa dönemde çalışma yada piyasadan çekilme kararında ortalama maliyetler önemli bir rol oynar.ortalama toplam maliyet başlangıçta çok hizli bir şekilde düşer ve minimum noktaya ulaştıktan sonra yavaşça artar.bu düşüşlerin ve artışların nedeni;ortalama toplam maliyet eğrisinin ,ortalama sabit ve değişken maliyet eğrilerinin toplamı olmasıdır.

Marjinal maliyet;Mc= δtc/ δq

Üretim miktarında oluşan bir birimlik artışın toplam maliyetlerde oluşturduğu artışa marjinal maliyet denir.mc eğrisi azalan verimler sebebiyle u biçiminde bir eğridir.marjinal ürün eğrisi artarken ,marjinal maliyet eğrisi azalır.marjinal ürün eğrisi maksimum iken marjinal maliyet eğrisi minimumdur.marjinal ürün azalırken ,marjinal maliyet artar.

Her üretim düzeyinde marjinal eğrisinin altında kalan alan ,toplam değişken maliyeti verir.çünkü marjinal maliyet,her üretim düzeyinde toplam maliyette ortaya çıkan değişme olduğuna göre ,toplam maliyette oluşan bu farklar toplam değişken maliyeti verecektir.toplam değişken maliyet,marjinal maliyelerin toplamıdır.