Kaydi Para Yaratma Süreci

Kpss Konu:Para Banka Kredi

Kategori: Kpss Makro iktisat Konu Anlatımı 

Kpss konu İçeriği:Kaydı Para Yaratma Süreci-Serbest Ve Zorunlu Rezervler

Bir ülkedeki para miktarını belirleyen esas kurum merkez bankasıdır.bir ticari bankanın temel görevi,fon fazlası olan tasarruf sahipleri ile fon açığı olan yatırımcılar arasında fon transferi olduğu düşünülürse ,aslında bunun bir para yaratma süreci olduğu gözden kaçırılmamalıdır.banka ,mevduat kabul edip bu mevduatları kredi olarak verirken de mevduat parası adı verilen parayı da yaratmış olurlar.adında aldığı gibi bankalarında yatırmış olduğu bu para muhasebe kayıtlarından başka bir şey değildir.bankaların kaydı parayı yaratabilmesinin esas sebebi ise ,kısmi rezerv bankacılığı adı verilen uygulamada yatmaktadır.

                      A bankasının 31/12/2007 Tarihli Bilançosu

                                                                                                                                                                                                                                                

Aktif                                                        Pasif

Nakit  15                                                                                         Vadesiz mevduat 30

Menkul kıymetler           20                                                          Vadeli mevduat 55

Krediler                            60                                                            Diğer pasifler  10

Diğer aktifler                  5                                                              Net sermaye       5

Aktif toplam                100                                                               Pasif toplam   100                                                               

Bankanın pasif kısmına bakıldığında ,mevduatların hemen geri çekilmesi durumunda bile borçlu kısmında yani vadesiz mevduatlardan oluşmaktadır.bu miktar toplam bankanın borçlarına tam olarak 1/3 üne tekabül etmektedir.bu paranın hepsi bir günde tamamının çekilmesi çok zayıf bir olasılıktır.zaten gün içinde parasını çekmek isteyenler kadar bankaya para yatırmaya gelenler de göz önünde bulundurulursa,toplam vadesiz mevduat borçlarından daha küçük bir miktarda nakit tutarak ,o gün parasını çekmek isteyenlerin talebini karşılayabilmektedir.

Rezervler;merkez bankası ve diğer ticari bankaların kasalarında ki vadesiz mevduat toplamına denmektedir.

Kısmi rezerv bankacılığı;bankaların mevduatlarından çok daha küçük bir miktarı karşılık olarak ellerinde tutmalarıdır.

Mutlak rezerv bankacılığı;mevduat borçlarına eşit miktarda rezerv bulundurulmasıdır.

Serbest rezerv

Ani mevduat çıkışlarını karşılamak için vede karlı yatırım fırsatlarını değerlendirebilmek için bir emniyet unsuru olarak bankaların ellerinde emniyet si bobu olarak bulundurdukları rezervlerdir.

Zorunlu rezervler;bankaların yasalar gereği tutmak zorunda oldukları rezervlerdir.

Toplam rezervler;bankacılık sistemindeki serbest ve zorunlu rezervlerin toplamından oluşmaktadır.